३. बादशहा आणि चित्रकार
एकदा बादशहाने बिरबलला आपल्या आवडत्या घोड्याचे चित्र काडून द्यायला सांगितले. बिरबलनं एका चांगल्या चित्रकाराला बोलावून बादशहाच्या घोड्याचे चित्र काढून घेतले. मग बिरबल त्या चित्रकारासह ते चित्र घेऊन बादशहाकडे गेला. आपल्या घोड्याचे हुबेहूब चित्र पाहून बादशहाला खूप आनंद झाला. पण त्यानं तो बोलून दाखवला नाही. त्यानं बिरबलला चिडवायचं ठरवलं.
त्यानं त्या चित्राचं कौतुक तर केलं नाहीच पण चित्रातले दोष दाखवायला सुरुवात केली. ते ऐकुन चित्रकाराला राग आला. पण न्याय मागणार कुणाकडे ? तो मुकाट्यानं खाली मान घालून उभा राहिला. कलाकार मग तो छोटा असो की मोठा, गरीब असो की श्रीमंत, आपल्या कलेचा अपमान कोणालाच सहन होत नाही. इथेही तसंच झालं. कलाकाराचं एवढंस तोंड पाहून बिरबलला बाईट वाटलं.
तो बादशहाला म्हणाला,
'खाविंद, आपण आपल्या घोड्यालाच या चित्राजवळ उभे करू. मग तुम्हाला काय दोष सांगायचेत ते सांगा.
'ठीक आहे.' बादशहाने अनुमती दिली.
आज्ञेप्रमाणे लगेच घोडा घेऊन शिपाई हजर झाले. तेव्हा एक गंमत झाली. ते चित्र पाहून घोदा खिंकाळ लागला. तेव्हा बादशहानं विचारले,
'घोडा का खिंकाळतोय ?'
तेव्हा बिरबल म्हणाला,
'खाविंद, आपल्या पोव्याला आपल्यापेक्षा कलेचे ज्ञान अधिक आहे. चित्रातील पोचा आपला साथीदार समजून त्याच्याबरोबर पाण्यास आपला घोडा उत्सुक आहे. कलाकाराच्या कलेच्या जिवंत पणाचा आणखी चांगला पुरावा कोणता असेल ?'
बादशहाला बिरबलच्या हुषारीचं कौतुक वाटतं. त्यानं पोळ्याचं चित्र अगदी हुबेहूच काढल्याचं मान्य केलं नि चित्रकाराला मोठं बक्षिस दिलं.
----------------------------
हिंदी -
3. सम्राट और चित्रकार
एक बार बादशाह ने बीरबल से अपने पसंदीदा घोड़े का चित्र बनाने को कहा। बीरबल ने एक अच्छे चित्रकार को बुलाया और बादशाह के घोड़े का चित्र बनाया। फिर बीरबल चित्रकार के साथ चित्र लेकर बादशाह के पास गया। सम्राट अपने घोड़े की हूबहू तस्वीर देखकर बहुत खुश हुआ। लेकिन उन्होंने ऐसा नहीं कहा. उसने बीरबल को चिढ़ाने का निश्चय किया।
उन्होंने न केवल पेंटिंग की प्रशंसा नहीं की, बल्कि उसकी खामियां भी गिनानी शुरू कर दीं। यह सुनकर चित्रकार क्रोधित हो गया। लेकिन आप न्याय किससे मांगेंगे? वह सिर झुकाए, अवाक, वहीं खड़ा रहा। कोई भी कलाकार, चाहे वह छोटा हो या बड़ा, गरीब हो या अमीर, अपनी कला का अपमान बर्दाश्त नहीं कर सकता। यहां भी यही बात घटित हुई। कलाकार के चेहरे पर मुस्कान देखकर बीरबल को बहुत दुःख हुआ।
उसने सम्राट से कहा,
'खाविंद, हम अपना घोड़ा इस तस्वीर के पास खड़ा करेंगे। तो फिर मुझे बताओ कि तुम्हें इसमें क्या दोष लगता है।
'ठीक है।' सम्राट ने अनुमति दे दी।
आदेशानुसार सैनिक तुरन्त घोड़ों के साथ वहां पहुंच गये। तभी कुछ अजीब बात घटी। चित्र देखकर घोड़ा हिनहिनाने लगा। तब सम्राट ने पूछा,
'घोड़ा क्यों हिनहिना रहा है?'
तब बीरबल ने कहा,
'खाविंद, तुम्हारे पिता को कला का ज्ञान तुमसे अधिक है। हमारा घोड़ा चित्र में दिख रहे कुत्ते को अपना साथी मानकर उसके साथ तैरने के लिए उत्सुक है। किसी कलाकार की कला के जीवंत मूल्य का इससे बेहतर सबूत और क्या हो सकता है?
बादशाह बीरबल की बुद्धिमत्ता की प्रशंसा करते हैं। उन्होंने स्वीकार किया कि उन्होंने मधुमक्खी के छत्ते का चित्र बहुत बढ़िया बनाया है और चित्रकार को बड़ा इनाम दिया।
---------------------
ENGLISH -
3. The Emperor and the Painter
Once the Emperor asked Birbal to draw a picture of his favorite horse. Birbal called a good painter and drew a picture of the Emperor's horse. Then Birbal took the picture with the painter and went to the Emperor. The Emperor was very happy to see the perfect picture of his horse. But he did not tell him about it. He decided to tease Birbal.
He did not praise the picture but started pointing out the flaws in the picture. Hearing this, the painter got angry. But to whom will he seek justice? He stood there with his head down in silence. No artist, be he small or big, poor or rich, can tolerate insults to his art. The same thing happened here too. Seeing the artist's face like this, Birbal felt bitten.
He said to the Emperor,
'Khavind, I will make my horse stand next to this picture. Then tell me what I want to find fault with.
'Okay.' The emperor gave permission.
As ordered, the soldiers immediately arrived with the horse. Then a funny thing happened. Seeing the picture, the horse started neighing. Then the emperor asked,
'Why is the horse neighing?'
Then Birbal said,
'Khavind, your horse has more knowledge of art than you. Considering the horse in the picture as his companion, our horse is eager to swim with him. What better proof could there be of the artist's living art?'
The emperor admired Birbal's skill. He agreed that he had drawn the picture of the beehive perfectly and gave the painter a large reward.
--------------------
स्कॉलरशिप / नवोदय / N.M.M.S / विविध स्पर्धा परीक्षांच्या तयारीसाठी / शालेय अभ्यासक्रमाच्या तयारीसाठी खालील WHATS APP GROUP व WHATS APP CHANNEL ला FOLLOW करा.WHATS APP GROUP ला ADD होण्यासाठी खालील WHATS APP च्या लोगोवर क्लिक करा
---------------------------------------WHATS APP CHANNEL FOLLOW करा👇--------------------------
५ वी स्कॉलरशिप परीक्षा परिपूर्णतयारी