अतिशहाणपण भोवले
बादशहा अकबर जरा लहरीच होता. तो कधी कोणाला कोणतं काम सगिल. त्याचा नेम नव्हता. एखादी कल्पना सुचली की ती तो प्रत्यक्षात आणणारच. त्यामुळे दरबारातले सरदार नेहमी धास्तावलेले असत,
एकदा दोन सरदारांनी बादशहाला खूप करण्यासाठी म्हटलं,
'हुजूर तुम्ही कोणतीही गोष्ट सांगा. तुमच्यापुढे हजर करू.'
बादशहानं ओळखलं की आपल्याला खूष करण्यासाठी याचं पुढे पुढे करणं आहे हे! त्यानं हसून म्हटलं,
'ठीक बाहे तुम्ही एवढा आग्रह करत आहात तर तुमच्यापैकी एकानं कागदात हवा बांधून आणा नि दुसऱ्यानं कागदात गुंडाळून अग्नी आणा.
ते दोघे सरदार एकदम गप्पच झाले. त्यांच्या मनात आले. कुठून बादशहांना विचारायला गेलो नि नसतं झेंगट मार्ग लावून घेतलं. पण आता काहीतरी केल्याशिवाय गत्यंतरच नव्हतं. त्यांनी बादशहाकडून मुदत मागून घेतली. बादशहानंही त्यांना पाहिजे तेवढी मुदत दिली. विचार करून त्याचं डोकं फुटायची वेळ आली. पण उपाय काही सापडला नाही. शेवटी त्यांना बिरबलची आठवण झाली. तोच या संकटातून आपल्याला वाचवील, नाहीतर त्यांना आपल्या हातानं आपलं मरण ओढवून घेण्याचं लक्षण दिसत होतं.
शेवटी दोघे बिरबलकडे गेले. त्याचे पाय घरून म्हणाले,
'बिरबल आम्हाला या संकटातून वाचविणं केवळ तुझ्याच हातात आहे. तू काहीतरी उपाय सुचव.' असं म्हणून त्यांनी सगळी हकीगत बिरवलला सांगितली.
बिरबलनं जरा वेळ विचार केला. मग त्यांना म्हणाला,
'तुम्ही एकजण कागदाचा कंदील नि एकजण कागदाचा पंखा करून तो घेऊन बादशहाकडे जा.' बिरबलची युक्ति ऐकून दोघा सरदारांना आनंद झाला. त्यांनाही बिरबलचं मोठेपण मान्य करावं लागलं. ते बिरबलचे आभार मानून निघून गेले.
दुसऱ्या दिवशी एकानं हातात कागदाचा कंदील नि दुसऱ्यानं कागदाचा पंखा घेतला व ते बादशहाकडे गेले. बादशहाला आश्चर्य वाटलं. बिरबल हळूच गालातल्या गालात हसत होता. नेमकं त्याच वेळी बादशहाचं लक्ष बिरबलकडे गेलं. बादशहा समजला. त्यानं सरदारांना विचारले
' हे डोकं कुणाचं ?' ते ऐकून सरदार घाबरले. त्यांनी बिरबलचे नाव सांगून टाकले.
तेव्हा बादशहा त्यांना म्हणाला,
पुन्हा असा बडेपणा करू नका. तुमच्या अंगच्या गुणांची कदर दरबारात जरूर केली जाईल, अतिशहाणपणा करणं चांगलं लक्षणं नाही.'
---------------
हिंदी -
ज्ञान से अभिभूत
बादशाह अकबर थोड़े सनकी स्वभाव के थे। वह कभी किसी के लिए कोई काम नहीं करता। उसका कोई नाम नहीं था. यदि उसके पास कोई विचार आता है तो वह उसे कार्यान्वित कर देता है। इसलिए दरबार के कुलीन लोग हमेशा भयभीत रहते थे,
एक बार दो सरदारों ने बादशाह से बहुत कुछ करने को कहा,
'सर, कुछ तो बताओ। मैं इसे आपके समक्ष प्रस्तुत करूंगा।'
सम्राट को एहसास हुआ कि यह उसे खुश करने के लिए था! वह हंसे और बोले,
"ठीक है, अगर आप इतना आग्रह करते हैं, तो आप में से एक कागज में लपेटी हुई हवा ले आए और दूसरा कागज में लपेटी हुई आग ले आए।"
दोनों सरदार चुप हो गए। यह बात उनके मन में आई। मैं सम्राट से पूछने गया कि वह कहां से हैं, लेकिन उन्होंने ज़ेंगाट मार्ग नहीं अपनाया। लेकिन अब कुछ करने के अलावा कोई विकल्प नहीं था। उन्होंने सम्राट से एक समय सीमा पूछी। सम्राट ने भी उन्हें उतना समय दिया जितना वे चाहते थे। इस बारे में सोचते ही उसका सिर फटने को हो गया। लेकिन कोई समाधान नहीं निकला. अंततः उन्हें बीरबल की याद आई। वह हमें इस संकट से बचाएगा, अन्यथा वे स्वयं पर मृत्यु लाने के संकेत दे रहे थे।
अंततः वे दोनों बीरबल के पास गए। उसके पैरों ने घर से कहा,
"बीरबल, हमें इस संकट से बचाना केवल तुम्हारे हाथ में है।" "कोई समाधान सुझाओ." इसलिए उसने बीरवल को पूरी कहानी बता दी।
बीरबल ने कुछ देर सोचा। फिर उसने उनसे कहा,
'तुममें से एक को कागज़ की लालटेन और दूसरे को कागज़ का पंखा बनाकर सम्राट के पास ले जाना चाहिए।' बीरबल की रणनीति सुनकर दोनों सरदार खुश हुए। उन्हें भी बीरबल की महानता को स्वीकार करना पड़ा। उन्होंने बीरबल को धन्यवाद दिया और चले गये।
अगले दिन उनमें से एक हाथ में कागज़ की लालटेन और दूसरा हाथ में कागज़ का पंखा लेकर सम्राट के पास गया। सम्राट को आश्चर्य हुआ। बीरबल मंद-मंद मुस्कुरा रहे थे। ठीक उसी समय बादशाह का ध्यान बीरबल की ओर गया। सम्राट समझ गया। उसने सरदारों से पूछा.
'यह सिर किसका है?' यह सुनकर सरदार डर गया। उन्होंने बीरबल का नाम लिया।
तब राजा ने उनसे कहा,
फिर से इतना अहंकारी मत बनो. अदालत में आपके शारीरिक गुणों की सराहना अवश्य होगी, अत्यधिक होशियार होना अच्छा संकेत नहीं है।
----------------------
ENGLISH -
Overwhelmed by wisdom
Emperor Akbar was a bit capricious. He would never do anything to anyone. He had no idea. If he came up with an idea, he would implement it. That's why the chiefs in the court were always afraid,
Once two chiefs asked the emperor to do a lot,
'Sir, tell me anything. I will present it before you.'
The emperor realized that this was to please him! He laughed and said,
'Okay, if you are insisting so much, then one of you should bring air wrapped in paper and the other should bring fire wrapped in paper.
The two chiefs became completely silent. It occurred to them. Where did they go to ask the emperor and they took a roundabout route. But now there was no way to do anything. They asked for a deadline from the emperor. The emperor also gave them as much time as they wanted. After thinking about it, it was time for his head to explode. But no solution was found. Finally, they remembered Birbal. He was the only one who would save them from this crisis, otherwise they were showing signs of bringing their own death by their own hands.
Finally, both of them went to Birbal. They said,
'Birbal, it is only in your hands to save us from this crisis. You suggest some solution.' So they told Birbal the whole truth.
Birbal thought for a while. Then he said to them,
'One of you should make a paper lantern and the other a paper fan and take them to the emperor.' Hearing Birbal's idea, the two chiefs were happy. They also had to accept Birbal's greatness. They thanked Birbal and left.
The next day, one of them took a paper lantern in his hand and the other a paper fan and went to the emperor. The emperor was surprised. Birbal was smiling softly. At that very moment, the emperor's attention turned to Birbal. The emperor understood. He asked the chieftains,
'Whose head is this?' Hearing that, the chieftains were frightened. They told him Birbal's name.
Then the emperor said to them,
Don't be so arrogant again. Your physical qualities will definitely be appreciated in the court, being too arrogant is not a good sign.'
स्कॉलरशिप / नवोदय / N.M.M.S / विविध स्पर्धा परीक्षांच्या तयारीसाठी / शालेय अभ्यासक्रमाच्या तयारीसाठी खालील WHATS APP GROUP व WHATS APP CHANNEL ला FOLLOW करा.WHATS APP GROUP ला ADD होण्यासाठी खालील WHATS APP च्या लोगोवर क्लिक करा
---------------------------------------WHATS APP CHANNEL FOLLOW करा👇
५ वी स्कॉलरशिप परीक्षा परिपूर्णतयारी
५ वी नवोदय परीक्षा १८ जानेवारी २०२५ संभाव्य उत्तरसूची CLICK HERE
गणित स्वयंअध्ययन कार्ड्स maths self study cards CLICK HERE
संपूर्ण मराठी वाचन पुस्तिका PDF 'काजवा' CLICK HERE
मो.रा.वाळिंबे व्याकरण पुस्तिका नोट्स walimbe vyakaran pustika notes pdf CLICK HERE
१२ वी नंतर काय ? CLICK HERE
500 अतिमहत्त्वाचे इंग्रजी शब्द CLICK HERE
भागाकार तीन अंकी संख्येला दोन अंकी संख्येने भागणे १०० उदाहरणे CLICK HERE
मुख्याध्यापक मार्गदर्शिका CLIK HERE
====================
